Hồ Con Rùa

Với thiết kế bát giác đặc trưng, Hồ Con Rùa được cho là sản phẩm trấn long mạch của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu. Đây là công trình nổi tiếng không chỉ bởi kiến trúc đặc trưng mà còn gắn liền với những giai thoại huyền bí, ly kỳ.

Hồ Con Rùa là tên gọi dân gian của một hồ phun nước nhân tạo nằm giữa nơi giao nhau của ba đường: Võ Văn Tần, Phạm Ngọc Thạch và Trần Cao Vân, ở quận 1, TP.HCM tạo thành một vòng xuyến giao thông. Hiện nay khu vực này có tên chính thức là Công trường Quốc tế. Không chỉ là một địa điểm vui chơi quen thuộc của người dân thành phố, một khu vực ẩm thực hoạt động từ sáng sớm tới khuya khoắt. Hồ Con Rùa còn là nơi trấn yểm của Sài Gòn.

Có rất nhiều giai thoại về hồ Con Rùa được người ta nhắc tới. Ngay chính cái hình dáng quen thuộc mà mọi người thường thấy nơi đây là hồ phun nước hình bát giác, con rùa đội bia trước khi bị phá hủy vào năm 1976 và trụ đứng vươn lên trời xanh ở giữa hồ chính là biểu tượng của bát quái đồ, dùng để trấn yểm đuôi rồng. Nó biểu trưng cho hình ảnh Rùa đóng chiếc đại đinh xuống để yểm lên đuôi Rồng.

Chuyện trấn yểm này liên quan đến giai thoại về tổng thống Nguyễn Văn Thiệu. Câu chuyện về kể về việc vị tổng thống này mời thầy địa lý từ Hồng Kông sang Việt Nam để trấn yểm Dinh Độc Lập. Vị thầy địa lý cho hay, Dinh Độc Lập được xây dựng trên long mạch, ngay lại vị trí đầu rồng. Và đuôi của con rồng này thì lại ở vị trí Công trường Chiến sĩ trận vong. Muốn có sự nghiệp yên ổn, bền vững thì phải trấm yểm cả đuôi rồng bằng cách xử dụng một con Rùa lớn.

Hồ Con Rùa ra đời theo hình bát giác, phỏng theo bát quái đồ với 4 đường đi bộ xoắn ốc. Các đường đi bộ này đều hướng tới trung tâm là đài tưởng niệm và tượng con rùa đội bia đá ở giữa. Cột cao ở trung tâm xem như chiếc đinh đóng vào đuôi Rồn, ghim chặt nó lại, không cho nó quẫy đuôi, để sự nghiệp phát triển, ổn định. Tượng Rùa đội bia đá khiến cho hồ có tên là Con Rùa theo cách gọi dân gian. Dù bị một vụ nổ phá hủy lâu rồi nhưng người ta cũng đã quen gọi, không muốn đổi nữa. Tượng không còn khiến nhiều người chưa nghe kể chuyện băn khoăn trong lòng. Không biết tại sao hồ ấy lại có tên là hồ Con Rùa? Phải chăng trong hồ nuôi rất nhiều Rùa ? Bao nhiều câu hỏi đặt ra là bấy nhiều sự quan tâm người đời dành cho một mảnh thành phố ấy. 

Chuyện về hồ Con Rùa còn nhiều giai thoại lắm. Nhưng lưu truyền phổ biển hơn một chút thì còn một mẩu nhỏ liên quan đến Dinh Độc Lập. Dinh Độc Lập được thiết kế với ý tưởng lất núi giả trong Thảo Cầm Viên để làm bình phong, lấy sông Thị Nghè làm lưu thủy tạo nên thế Long chầu, Hổ Phục. Tuy nhiên, khi người Pháp biết ý định này, liền xây nhà thờ Đức Bà ở ngay bên phải của Dinh với ý đồ phá long mạch của Dinh. Để đối phó lại với ý đồ của Pháp, ta cho xây thêm hồ con Rùa phá thủy, để nước phun lên. Chuyện về hồ Con Rùa  lí giải theo cách nào thì cũng liên quan nhiều đến phong thủy, âm dương ngũ hành. Không đơn thuần là câu chuyện về cái hồ nổi tiếng trong lòng thành phố. Một điều đặc biệt khác của hồ Con Rùa mà ít người để ý tới. Đó là cái vị trí thẳng trục với nhà thờ Đức Bà của hồ và vuông góc với chùa Khải Tường trên trục thẳng với Dinh Độc Lập. Bốn công trình nổi tiếng đều ẩn chứa đằng sau những bí ẩn liên quan đến long mạch của Sài Gòn. Chuyện đời trước dư âm để lại đời sau với những giai thoại li kì, bí ẩn.

Với nhiều người Sài Gòn, sống ở Sài Gòn, đến hồ Con Rùa mỗi ngày, câu chuyện trấn yểm chưa hẳn ai cũng lưu tâm. Nhưng có lẽ cũng không sao. Chuyện kể thêm để biết. Với hồ Con Rùa, sự yêu quý và thân quen của mọi người dành cho nơi đây đã là một món quà to lớn. Đi đâu người ta nhớ, đến người ta mong gặp gỡ.