Động Thiên Hà

Động Thiên Hàlà một động nhỏ nằm ở xã Sơn Hà, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình. Động nằm ẩn mình trong dải núi Tướng, một ngọn núi thuộc dãy núi Tràng Động Thiên Hà là một danh thắng tự nhiên nằm trên núi Tướng phía Đông xã Sơn Hà, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình. Động Thiên Hà cùng với động Thiên Thanh là hai di sản thiên nhiên trong quần thể di sản thế giới Tràng An. Động nằm ẩn mình trong dải núi Tướng, một ngọn núi thuộc dãy núi Tràng An, vốn được xem như một vọng gác tiền tiêu bảo vệ thành Hoa Lư xưa. 

Động Thiên Hà là hang động đẹp, gồm cả động khô và động ướt với đa dạng hệ thống nhũ đá vẫn được kiến tạo. Động Thiên Hà được gọi là dải ngân hà trong lòng núi. Hiện nay động Thiên Hà đã được đầu tư khai thác và trở thành điểm du lịch nổi tiếng của ngành du lịch Ninh BìnhAn.

Để khám phá động Thiên Hà, du khách sẽ di chuyển từ bản Mường Thổ Hà, xã Sơn Hà đi theo dòng kênh nhỏ có chiều dài chừng 1 km thuộc hệ thống sông Bến Đang, sau đó tiếp tục bộ hành trên con đường đá dài 500 m ven chân núi Tướng để tới cửa động.

Cửa động cao khoảng 3-4m, dễ dàng cho việc đi lại. Bước vào trong động, một luồng khí mát tràn đến xua đi bao mệt mỏi của chặng leo núi vừa rồi. Không gian trong động thoáng đãng, rộng rãi, rất dễ chịu. Du khách có thể thoải mái sải bước để chiêm ngưỡng toàn khung cảnh của động. Động Thiên Hà gồm cả động khô và động ướt với đa dạng hệ thống nhũ đá vẫn đang trong quá trình phát triển. Động có chiều dài 700 m bao gồm động khô dài 200 m và động nước dài 500 m.

- Tuy chỉ dài 200m nhưng động khô đủ làm cho du khách phải thổn thức trước vẻ đẹp như một cung điện dát bạc, dát vàng của mình. Có được vẻ đẹp này là do động Thiên Hà sở hữu một khoảng không như giếng trời ở trên mặt động, giúp cho ánh mặt trời có thể đổ ánh sáng tự nhiên xuống tận đáy khiến cho không gian  như được rộng mở đến bất tận. Vào những ngày nắng vàng, ánh sáng ấy phản chiếu vào các khối nhũ đá lung linh, tỏa ra những ánh màu bắt mắt, khi tím, khi vàng rất huyền ảo. Động khô lại có cửa thông lên sườn núi phía Nam, rộng khoảng 2,5-3m, cao khoảng 3-6m, có nhiều nhũ đá đẹp với những hình dáng khác nhau, ẩn chứa nhiều màu sắc lấp lánh kỳ diệu. Do có cửa thông như vậy nên không khí trong động mát mẻ, khác xa so với những hang động sâu thẳm và mịt tối khác...

- Vào động nước, chiếc thuyền nan nhẹ nhàng lướt trên dòng sông ngầm được người dân nơi đây gọi là dải Ngân Hà. Dải Ngân Hà uốn lượn mềm mại với vô vàn nhũ đá đẹp long lanh, trong đó có những nhũ đá được đặt tên như đảo Hoa tiên, Bầu sữa mẹ, Cá hóa long…. Lớp lớp nhũ đá lung linh phản chiếu màu nắng trời, màu nước bạc như những chòm sao lấp lánh trong đêm, khiến khách đi thuyền có cảm giác như đang lướt nhẹ giữa một dải thiên hà lấp lánh...

Theo đánh giá của các chuyên gia Mỹ, hệ thống nhũ đá trong động Thiên Hà vẫn còn sống và đang trong quá trình phát triển. Các hang hầu như vẫn giữ nguyên vẹn vẻ hoang sơ với hàng nghìn con dơi sinh sống. Tại đây các nhà khảo cổ còn tìm thấy vết tích của người Việt cổ với vỏ nhuyễn thể, mảnh gốm thô, xương động vật, mai và yếm rùa.